Tuy nhiên, theo Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu, mặc dù gói tín dụng này chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng song vẫn cần tiếp tục triển khai và tìm những biện pháp để giải ngân hiệu quả hơn.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA

- Tới ngày 15/9/2015, gói tín dụng hỗ trợ 30.000 tỷ đồng mới chỉ giải ngân được hơn 26%. Theo nhiều ý kiến, gói hỗ trợ này nên kết thúc để có gói tín dụng mới phù hợp hơn. Đối với ý kiến này, quan điểm của ông ra sao?

Tỷ lệ giải ngân tới thời điểm này mới chỉ đạt 26% là rất thấp và vẫn chưa đạt như kỳ vọng. Nhưng thực tế tới nay, mới chỉ có gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng là có cơ chế tín dụng đầy đủ nhằm hỗ trợ người mua nhà có thu nhập thấp với sự tham gia của 15 ngân hàng. Như thông tin bạn vừa cung cấp, tỷ lệ giải ngân của gói 30.000 tỷ đồng mới đạt 26% nên chúng ta vẫn còn có một nguồn vốn lớn và cần biện pháp nhằm tiếp tục giải ngân hiệu quả.

- Để việc giải ngân diễn khả quan hơn, Hiệp hội có đề xuất gì, thưa ông?

Quy định người mua nhà cần phải chứng minh thu nhập còn bất hợp lý chính là nút thắt lớn nhất khiến gói 30.000 tỷ đồng trì trệ. Điểm d, Khoản 3, Điều 14, Nghị định 188/2013/NĐ-CP của Chính phủ về việc phát triển và quản lý nhà ở xã hội quy định, đối tượng người thu nhập thấp phải là người không thuộc diện phải đóng thuế thu nhập thường xuyên, tức là có mức thu nhập dưới 9 triệu đồng/tháng. Nhưng phía ngân hàng thì đánh giá, những người có mức thu nhập nêu trên sau khi trừ chi phí sinh hoạt thì không có đủ khả năng trả nợ. Bên cạnh đó, còn phải kể tới những người làm công việc tự do, có khả năng mua nhà song không thể chứng minh thu nhập.

Vì thế, Hiệp hội kiến nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng cho phép đối tượng mua nhà ở xã hội không cần thiết phải chứng minh thu nhập bởi trên thực tế, khi mua, thuê mua thì khách hàng đã dùng chính căn hộ đó để thế chấp cho hợp đồng này.

HoREA đã kiến nghị giảm lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội xuống mức từ 3-3,5%/năm. Ảnh:Hoài Nam

- Trên cơ sở đó, Hiệp hội đã kiến nghị giảm lãi suất cho vay của gói tín dụng hỗ trợ này xuống mức 3- 3,5%/năm. Thưa ông, căn cứ nào để Hiệp hội đưa ra kiến nghị trên?

Hiện nay, lãi suất của gói tín dụng 30.000 tỷ đồng đang là 5%/năm nhưng theo HoREA, mức lãi suất nên đưa về 3-3,5%/năm với nhà ở xã hội và về từ 4-4,5%/năm áp dụng cho năm 2016 đối với phân khúc nhà ở thương mại có giá bán dưới 1,05 tỷ đồng/căn để phù hợp với thu nhập phổ biến của nhân dân và thực tế lạm phát (đó cũng là mức lãi suất phổ biến tại nhiều quốc gia).

- Mới đây, xuất hiện thông tin một số chủ đầu tư câu kết với người mua nhà để trục lợi gói 30.000 tỷ đồng, để hạn chế tình trạng trên, theo ông cần có giải pháp gì?

Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng là nhằm hỗ trợ người mua nhà có mức thu nhập thấp. Về mặt đạo đức, một số chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại làm “chiêu trò” để người mua nhà thụ hưởng gói vay này là đã tước đi cơ hội của người mua nhà thu nhập thấp. Về mặt luật pháp, chúng ta hiện chưa có chế tài xử lý tình trạng trên ngoài quy định hợp đồng mua bán sẽ vô hiệu ở những trường hợp sai phạm bị phát hiện.

- Hiện nay, quá trình chuyển đổi dự án nhà ở thương mại thành nhà ở xã hội và chia nhỏ căn hộ vẫn diễn ra khá chậm chạm, Hiệp hội có đề xuất nào để việc chuyển đổi hiệu quả hơn?

Doanh nghiệp hiện nay muốn chuyển đổi dự án nhà ở thương mại thành dự án nhà ở xã hội phải đi qua các bước, cụ thể: Được cấp tỉnh thông qua, sau đó trình lên Bộ Xây dựng, Bộ Xây dựng sẽ có văn bản chuyển Ngân hàng Nhà nước, trên cơ sở đó Ngân hàng Nhà nước có văn bản chuyển tới ngân hàng thương mại thì mới hoàn tất thủ tục giải quyết cho doanh nghiệp.

Như vậy, thủ tục là khá rườm rà, Hiệp hội đã đề nghị Chính phủ giao toàn quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định phê duyệt những dự án nhà ở xã hội của địa phương, không phải trình Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng để xét duyệt như hiện nay.

Riêng về giải pháp chia nhỏ căn hộ, UBND Tp.HCM hiện đang có chủ trương “siết” lại bởi lo ngại áp lực hạ tầng và dân số. Nhưng HoREA đang xem xét để đề nghị UBND Tp.HCM giải quyết nhanh cho các dự án có đủ điều kiện chuyển đổi.